يك سال قبل در چنين روزهايي طرفداران اروپا به ميدان استقلال كيف معروف به «ميدان» آمدند تا به امضا نشدن توافقنامه همكاري اقتصادي با اتحاديه اروپا از سوي ويكتور يانوكوويچ، رئيس‌جمهور وقت اوكراين اعتراض كنند؛اعتراض‌هايي كه طرفداران نزديكي به روسيه آن را كودتا در اين كشور مي‌خوانند و دست‌هاي غرب را پشت آن مي‌بينند.
حالا نه ديگر خبري از توافقنامه اقتصادي با اروپا وجود دارد و نه ديگر كسي حرفي از يانوكوويچ مي‌زند. 2توافقنامه آتش‌بس در مينسك با حضور مقام‌هاي روسيه و غرب امضا شده تا شايد خونريزي‌ها در اين كشور به پايان برسد اما هنوز هيچ اميدي براي آينده وجود ندارد.
روز گذشته درحالي‌كه روس‌ها در سالگرد تظاهرات «ميدان» در مسكو براي محكوم كردن آنچه كودتا در اوكراين مي‌دانند به خيابان‌ها آمدند جان كري وزير امور خارجه آمريكا به لندن رفت تا جديدترين مذاكرات خود را درباره سرنوشت كيف با همتاي انگليسي خود داشته باشد. هر روز اميدها براي پايدار ماندن توافقنامه جديد آتش‌بس مينسك كمتر مي‌شود و حالا آمريكا و اروپا بار ديگر به‌دنبال تنبيه‌ها و تحريم‌هاي بيشتر عليه روسيه مانند يك سال قبل هستند.
شايد اگر ماشين زماني وجود داشت ديگر شرق و غرب مسيري كه در يك سال قبل طي كردند را تكرار نمي‌كردند. به تازگي نمايندگان پارلمان انگليس در گزارشي كه آماده كردن آن 9ماه طول كشيده اعلام كرده‌اند كه اتحاديه اروپا و انگليس سوءبرداشت فاجعه‌باري از بحران اوكراين و مقاومت ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه داشته‌اند. در اين گزارش انتقادي آمده است كه اتحاديه اروپا مانند كسي كه در خواب راه مي‌رود دست به اقدام درباره اوكراين زده و وارد بحران اين كشور شده است.
در اين گزارش كه كامل‌ترين ارزيابي پارلمان انگليس از بحران اوكراين به‌حساب مي‌آيد همچنين از تنزل چشمگير سطح تفكر راهبردي و تخصصي وزارت خارجه انگليس در قبال روسيه به‌شدت انتقاد شده است. در اين گزارش مفصل همچنين آمده است كه مقام‌هاي لندن و اتحاديه اروپا برداشت فاجعه‌بار و نادرستي از روسيه و پوتين داشته و به همين‌خاطر قدم‌هاي اشتباه متعددي برداشته‌اند. اين در حالي است كه روز گذشته وزير امور خارجه آمريكا به لندن رفت تا بار ديگر برنامه‌هاي لازم عليه روسيه را با مقام‌هاي انگليس هماهنگ كند. مثل بسياري ديگر از توافق‌هاي آتش‌بس نگراني عمده اين است كه آنچه در مينسك مورد توافق قرارگرفت تنها روي كاغذ بماند.
جان كري به همين‌خاطر به اين سفر رفته تا در گفت‌وگو با فيليپ هاموند، همتاي انگليسي خود درباره تحريم‌هاي جديد عليه روسيه درصورت شكست توافق مينسك به تصميم مشترك برسد. در يك سال گذشته آمريكا و اتحاديه اروپا تحريم‌هاي سختي را عليه روسيه وضع كرده‌اند؛تحريم‌هايي كه مقام‌هاي مسكو مي‌گويند اثري بر اين كشور نداشته اما در عمل ارزش روبل را پايين آورده است. با اين حال رئيس‌جمهور روسيه اعلام كرده حداكثر ظرف 2سال اقتصاد اين كشور را به وضعيت عادي بازمي‌گرداند.
- يك سال اتهام‌هاي دوطرفه
مقام‌هاي اوكراين روز جمعه بارديگر روسيه را متهم به فرستادن تانك و تسليحات جديد به شرق اوكراين با نقض توافق آتش‌بس كردند. پترو پوروشنكو، رئيس‌جمهور اوكراين روز جمعه روسيه را به دخالت مستقيم در تك‌تيراندازي‌هايي طي روزهاي ۱۸ تا ۲۰ فوريه يك سال پيش متهم كرد. مقام‌هاي روسيه اما مثل هميشه اين اتهامات را رد كرده‌اند.
روسيه و طرفداران اين كشور در اوكراين در مقابل، دولت كيف را به كشتار جدايي‌طلب‌ها متهم مي‌كنند. به همين‌خاطر روز گذشته در سالگرد آنچه روس‌ها «كودتا» در كشور همسايه، اوكراين، مي‌دانند هزاران نفر در مسكو راهپيمايي كردند. رسانه‌هاي روسيه مردم اين كشور را براي شركت در اين تظاهرات با شعار «فراموش نخواهيم كرد، نخواهيم بخشيد» تشويق كرده بودند.
روز جمعه ديميتري مدودف نخست وزير روسيه هم به دولت اوكراين درباره قطع گاز هشدار داد. مدودف تاكيد كرده در صورتي كه دولت اوكراين هزينه گاز خريداري شده از روسيه را نپردازد به زودي انتقال گاز متوقف خواهد شد. بخشي از گاز شرق اروپا به وسيله روسيه و با انتقال از مسير اوكراين تامين مي‌شود.
موضوع اوكراين بهانه‌اي شد كه غرب يكپارچه مقابل روسيه بايستد و اقتصاد و صنعت اين كشور را مورد تحريم قرار دهد. از زمان فروپاشي اتحاد جماهير شوروي در سال1991 تاكنون، روسيه براي اثبات وجود خود مي‌جنگد و غرب هم تلاش دارد اين كشور را در حد يك قدرت منطقه‌اي جلوه دهد.
- آماده شدن براي جنگ تمام عيار
توافق آتش‌بس مينسك ممكن است با وضعي كه پيش مي‌رود مانند توافق قبلي كه در پايتخت بلاروس به‌دست آمد خيلي دوام نياورد. در واقع هر چند محورهايي براي پايان درگيري‌ها و تبادل اسرا مورد قبول دوطرف قرار گرفته اما واقعيت اين است كه نبرد ميان شرق و غرب هنوز ادامه دارد. به همين‌خاطر يك سال پس از كليد خوردن ناآرامي‌هاي اوكراين اين نگراني وجود دارد كه درگيري‌ها در اين كشور حتي شديد‌تر شود.
واديم پريستايكو، معاون وزير امور خارجه اوكراين روز گذشته در گفت‌وگويي جنجالي با راديو سي‌بي‌اس اعلام كرد كه دولت اين كشور براي جنگي تمام عيار در مقابل روسيه آماده مي‌شود. وي كه قبلا سفير اوكراين در اتاوا بوده از دولت كانادا خواسته تا تسليحات راهبردي و سنگين به كيف اعطا كند. او با اعلام اينكه جدايي‌طلبان هر روز نقاط راهبردي بيشتري را تصرف مي‌كنند از هم‌اكنون توافق آتش‌بس مينسك را شكست خورده توصيف مي‌كند.
پس از يك سال شعله‌هاي آتش جنگ غرب در اوكراين حالا نه‌تنها كم نشده كه دارد بيشتر اين كشور را مي‌سوزاند. باراك اوباما رئيس‌جمهور آمريكا گفته است كه دولت او هنوز در مورد تسليح ارتش اوكراين به سلاح‌هاي پيشرفته تصميم نهايي را نگرفته است ولي در عين حال تأكيد كرده كه چنين اقدامي محتمل است. چنين اقدامي بدون شك واكنش روسيه را هم به‌دنبال خواهد داشت. يك سال اوكراين صحنه نبرد و تقابل بوده است؛ گروهي طرف‌هاي درگير را به نبرد سهمگين و نهايي تشويق مي‌كنند و برخي حرف از «شكيبايي استرات‍ژيك» مي‌زنند. در ميان كشته شدن بيش از 5هزار نفر اما تنها نكته مشخص درباره اوكراين اين است كه با گذشت يك سال هنوز هيچ دورنمايي از آينده اين كشور مشخص نيست.
نظر شما